
Ebeveynlerde Tükenmişlik
Çocuk sahibi olmak, ebeveynlere yüklediği sorumluluk açısından insan hayatının dönüm noktalarından biridir. Çocuğun, ebeveynlerde dönemsel olarak karmaşık duyguları tetiklemesi doğal ve çoğunlukla geçicidir.
Bazen bu duygular kalıcı hale gelmeye başlar: İşlevsellik kaybı ve süreğen olumsuz duyguların kişinin kendisine ve çevresine olumsuz etkileri fark edildiğinde destek talep edebilmek önemlidir.
Ebeveynlerde tükenmişlikten bahsetmek için ebeveynin çocuğunun 1.5 yaşından büyük olması ve kişinin duygu, düşünce ve davranışlarında çocuktan sonra keskin bir değişim gözlemlenmesi gerekir.
Birçok farklı faktör, ebeveynlerde tükenmişliğe sebep olabilir:
- Ebeveynlerin içinden geçmekte oldukları zor hayat olaylarının kişinin içsel ve dışsal kaynaklarını azaltması
- Mükemmel ebeveynliğe dair söylem ve toplumsal algının, sosyal medyada dolaşıma sokulan mükemmel anne/baba imgelerinin ebeveyn üzerinde yarattığı baskı
- Ebeveynlerin kendi ebeveynleriyle olan ilişkilerini tekrarlama/tekrarlamama arzusu
- Ebeveynin kişilik yapısı
- Çocuğun mizacı
- Ebeveynin sosyal destek eksikliği ve eşler arası iş bölümünün eşitsiz olması
Tükenmişliğe Giden Evreler
Ebeveynlerde tükenmişlik bir anda gerçekleşmez. Birçok evre vardır.
- İdeal anne-baba olma çabası
- Çocuğa aşırı yatırım yapma
- Kendini feda etme algısı
- Hüsran
- Enerji kaybı
- Tükenme
- Yabancılaşma
- Yeterlilik ve verimlilik kaybı
Tükenmişliğe Dair İpuçları
Ebeveynlerde tükenmişlik aşamalı olarak gerçekleştiği için, belirtilerin olabildiğince çabuk farkına varılması çözümü kolaylaştırır.
- Ebeveynlikten keyif almama, çocuklara yabancılaşma hissi
- Ebeveyn olarak yetersizlik, beceriksizlik algısı
- Çocukların maddi ihtiyaçlarını yerine getirme ve manevi ihtiyaçlarını göz ardı etme
- Fiziksel ve duygusal bitkinlik
- Beklenmedik gelişmeler karşısında tahammülsüzlük
- Kıstırılmışlık hissi ve kaçma isteği
- Olumsuz duyguların (gerginlik, öfke, utanç, yalnızlık, suçluluk, kendine yönelik nefret) yoğunluğu
- Kendine/çevresindekilere zarar verme düşünceleri
- Geleceğe yönelik umutsuzluk
- Yargılanma korkusu nedeniyle yaşadıklarını ve hissettiklerini başkalarıyla paylaşamama
Çözüm önerileri:
- Eşler arası adil iş bölümü
- Gerçekçi ebeveynlik beklentileri
- Bazı şeylerin kişinin kontrolünde olmadığını özümsemek
- Çocuğun mizacını kabullenmek
- Ebeveynliğini/çocuğunu başkalarıyla kıyaslamamak
- Sürekli çocuğu geliştirmeye yönelik çaba içerisinde olmamak, bazen sadece çocukla vakit geçirip eğlenebilmek
- Büyüyen çocuğun bağımsızlaşmasına izin vermek
- Geçmişteki hatalara/gelecek kaygısına yoğunlaşmak yerine bugüne odaklanmak
- Yaşam olaylarının zorlayıcı olduğu durumlarda sınırlılığını kabul etmek ve kendine zaman tanıyabilmek
- Ebeveynliği, kişinin kimliklerinden yalnızca biri olarak normalleştirmek, farklı uğraşlar edinmek, başka insanlarla vakit geçirmek
- Dönemsel olumsuz duyguların normal olduğunu kabul etmek, ek bir suçluluk duymamak
- Zorlayıcı duygu ve düşünceleri başkalarıyla paylaşmak
- Sosyal çevreden yardım isteyebilmek
- Durum baş edilemez hale gelirse bir uzmandan mutlaka destek almak
İlgili Yazılar
Doğum günü hediyelerinizi çocuklar için desteğe dönüştürmek ister misiniz?
Özel gün bağışlarınızla çocukların iyilik halini destekleyebileceğinizi biliyor musunuz? Sizin için özel bir günde pandemi, doğal afet, göç, aile kaybı, zorbalık gibi sebeplerle psikolojik travmaya maruz kalmış ve eğitim, sağlık gibi temel haklarına ulaşamayan...
Çocuklarda eko-anksiyete ve bakım verenlere öneriler
Ülkemizde ve dünyada ortaya çıkan doğa olayları ve afetler çocuklarda korku ve kaygılara yol açabilir. Bu süreçte, çocuklar olaylara yakından tanık ettikleri için ya da sadece haberler üzerinden duyduklarıyla da endişelenmeye ve bazı kaygılı sorular sormaya...
Bu bayram, çocukların iyilik halini destekleyin
Her çocuğun her gününün bayram olması için çalışmalarımıza destek olmak ister misiniz? Bu bayram, her çocuğun her gününün bayram olması için çalışmalarımızı desteklemek ister misiniz? Aylık düzenli desteklerinizle çocukların büyüme yolculuğunda birer yol arkadaşı...
Çocuk işçiliği nedir? Nereye ihbarda bulunulur? Ailelerin yasal yükümlülükleri nelerdir?
Çocuklarını çalıştıran toplumların geleceği risk altındadır. Maya Vakfı olarak, Balat Çocuk ve Gençlik Merkezimizde yürüttüğümüz Çocuk Koruma Programımız kapsamında, çalışan ve çalışma riski altında bulunan çocuklar için her gün mücadele ediyoruz. Ailelerle...
Ruh Sağlığı Alanında Damgalanma
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Farkındalık Ayı Ruh sağlığı, duygusal, psikolojik ve sosyal refahımızı içerir. Nasıl düşündüğümüzü, hissettiğimizi ve hareket ettiğimizi etkiler. Ayrıca stresle nasıl başa çıktığımızı, başkalarıyla nasıl ilişki kurduğumuzu ve seçimler...
Babalar Günü hediyeniz çocukların iyilik halini desteklesin!
Babalar Günü'nde babanıza olan sevginizi paylaşarak çocukların iyi olma halini desteklemeye ve sevgiyi çoğaltmaya ne dersiniz?Sevdiklerinize hediyeniz çocukların iyilik haline destek olsun ister misiniz? Özel gün sertifikalarımızdan alarak travmaya maruz...
MERKEZ
Akat Mahallesi Öztürk Sokak No:3 34335
Akatlar Beşiktaş İstanbul Türkiye
Tel: +90 (531) 980 72 37 // +90 (212) 351 00 20
Haritada görmek için tıklayın
BALAT ÇOCUK ve GENÇLİK MERKEZİ
Fener Mahallesi Tevkii Cafer Mektebi Sokak No:24
Balat Fatih İstanbul Türkiye
Tel: +90 (212) 525 25 36
Haritada görmek için tıklayın
E-POSTA
info@mayavakfi.org