Pandemi Döneminde Çocuklar: Aile İçi İletişim

Pandemi süreci ile ev içi alışkanlıklarda ve yaşam pratiğinde birtakım değişiklikler meydana gelmiş ve anne, baba ve çocuklar iç içe olmak durumunda kalmışlardır. Aile içi sözel ve sözel olmayan iletişimin artması ve her zamankinden daha fazla bir arada zaman geçirme hali ile birlikte sağlıklı bir ilişki ve iletişimi sürdürebilmek çok önemli bir nokta haline gelmiştir. Bu süreçte anne babanın birlikte hareket etmesi, iletişimin ben dili üzerinden yürütülmesi kişiler arasında empati kurulmasına ve çatışmanın önüne geçilmesine yardımcı olabilir.

Aile İçinde Etkili İletişimde Önemli Noktalar

• Aile üyelerinin birbirlerine yeterince zaman ayırması ve iletişimin sıklaştırılması
• Açık ve doğrudan iletişim kurabilmek
• Tek taraflı iletişimden kaçınmak, karşı tarafın ilettiği mesajları dikkatlice dinleyebilmek
• İletişim kurduğunuz kişinin yaşını ve olgunluk düzeyini göz önünde bulundurmak
• İletişim kurarken yüz ifadelerini ve beden dilini göz ardı etmemek
• Kendi duygularınızın farkında olarak karşınızdaki kişi ile iletişime geçmek
• Aile içerisinde bir kural oluşturulduğu zaman bunun nedenlerini çocuğunuza ya da diğer aile üyelerine anlatmak ve tutarlılığı koruyabilmek.

Aile İçi İletişimi Engelleyen Unsurlar

• Aileyi ve bireyleri ilgilendiren konularda derinlemesine konuşmaktan kaçınma, yüzeysel konuşma veya geçiştirme
• Konuya açıklama yapılmaması, karşı tarafın hareketlerini, düşüncelerini yorumlama ve tahmin yürütme
• Geçmişteki üzücü ve tatsız olayları hatırlatma
• Aile bireyleri üzerinde duygusal, fiziksel veya sözel baskı kurmaya çalışma
• Suçlama, olumsuz eleştiriler yapma
• Aile bireylerine emir verme, tehdit etme
• Samimiyetsizlik ve yalan söyleme
• Alay, küçümseme, fikirlere değer vermeme
• Hataları çok abartma
• Özveriyi devamlı karşı taraftan bekleme
• Kendini ifade etme imkânı vermeme

Aile İçi İletişimi Destekleyici Öneriler

• Ne kadar zor ve yıpratıcı olsa da bu sürecin geçeceği unutulmamalıdır.
• Kişi duygularını, hissettiklerini ve düşündüklerini doğru bir şekilde tanımlayabilir ve karşı tarafa bunu yapıcı bir dille aktarabilirse sorunlar büyümeden çözülebilir.
• Kişinin muhatabının fikirlerine, özel alanlarına, zevklerine ve duygularına saygılı davranması, yargılamadan kabul etmesi ve sevgi gösterebilmesi son derece önemlidir.
• Ailece ev içi egzersizler, gevşeme ve nefes çalışmaları yapılması, hem beraber kaliteli vakit geçirme anlamında hem de sağlıklı kalmak için faydalı olacaktır.
• Günlük rutin aktiviteler oluşturulurken yeni rollere sahip olunduğu unutulmamalı ve ev içinde rol dağılımının mümkün mertebe en sağlıklı şekilde yapılmasına dikkat edilmelidir.
• Aile içi birliktelik çok önemlidir. Örneğin birlikte yemek yemek, sohbet etmek, beraber oyun oynamak ve film izlemek aile bağlarını kuvvetlendirmede yardımcı olabilir.
• Aile bireylerinin de kendilerine ayırdıkları özel vakitlerinin olması psikolojik anlamda daha sağlıklı kalmalarına yardımcı olabilir.

Etkili iletişime dair örnek ifadeler;

• “Sürekli televizyon seyrediyorsun.”, “Benimle konuşmuyorsun.” gibi cümleler karşı tarafa eleştiri olarak yansır ve kişide kendini savunma ihtiyacını ortaya çıkarabilir. Bu ifadeleri kullanmak yerine “Akşamları seninle daha çok vakit geçirebilmeye ihtiyacım var. Tek başına televizyon izlediğin zaman kendimi yalnız hissediyorum. Giderek uzaklaşıyormuşuz gibi bir hisse kapılıyorum ve endişeleniyorum.” gibi cümleler daha anlaşılır olabilir.
• Sen dilini kullanmak yerine ben dilini kullanmak daha sağlıklı bir iletişim oluşturabilir. Örneğin; “Yüksek sesle konuşma!” ifadesi yerine “Yüksek sesle konuşman beni üzüyor/rahatsız ediyor.” ifadesi kullanılabilir.
• Çatal elindeyken hareket halinde olan bir çocuğa “Bırak o çatalı.” gibi bir anlık yönerge vermektense “Çatal elindeyken koşmamalısın. Sence neden?” gibi bir yaklaşım sergilenerek çocuğun neden-sonuç ilişkisini kurgulayabilmesi sağlanabilir.
• Çocuk oynarken oyuncağını kırdığında “Üzülecek ne var?” ifadesini kullanmak yerine “Oyuncağını çok sevdiğini ve buna üzüldüğünü anlıyorum.” ifadesini kullanmanız o oyuncağın çocuğunuz için ne kadar kıymetli olduğunu anladığınızı yansıtabilir.

Etkinlik
Yağmurlu Mu? Güneşli Mi?

Ailece bir araya gelerek her bir aile üyesi günün kendisi için en iyi ve en kötü yanlarını paylaşabilir. Bu, çocuklarınızı ve ailenizi yalnızca problemlere odaklanmaktan kurtarabilir, güçlü yanlarınızı keşfetmenize yardımcı olabilir ve hayatınızda şükran duyduğunuz şeylere olan farkındalığınızı arttırabilir.